Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 kwietnia 2019 r.

Sąd Rejonowy w Wąbrzeźnie III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie następującym:

Przewodniczący : SSR Małgorzata Pawlikowska

Protokolant: sekr.sąd. Anna Sikorska

po rozpoznaniu w dniu 08 kwietnia 2019 r. w Wąbrzeźnie na rozprawie sprawy

z powództwa małoletniej J. F. (1), działającej przez przedstawiciela ustawowego E. B.

przeciwko F. F.

- o zmianę orzeczeń w zakresie alimentów

1.podwyższa rentę alimentacyjną płatną przez pozwanego F. F. na rzecz małoletniej powódki J. F. (1) do kwoty po 600,- (sześćset) złotych miesięcznie, w miejsce renty alimentacyjnej ustalonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 24 września 2015 roku, w sprawie III RC 73/15 w kwocie 370,- (trzysta siedemdziesiąt) złotych, płatną do rąk jej matki E. B., do dnia 5-ego każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 09 marca 2017 roku,-

2.oddala powództwo w pozostałej części,-

3.nie obciąża pozwanego kosztami sądowymi ,

4.zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 360,- (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego,

5. nadaje wyrokowi w pkt. 1 rygor natychmiastowej wykonalności.

Na oryginale właściwe podpisy.

III RC 31/17

UZASADNIENIE

Dnia 09 marca 2017 roku do tut. Sądu wpłynął pozew małoletniej J. F. (1), reprezentowanej przez przedstawiciela ustawowego E. B. o podwyższenie alimentów zasądzonych od F. F. wyrokiem Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 24 września 2015 roku, w sprawie III RC 73/15 z kwoty 370 zł miesięcznie do kwoty 700 zł miesięcznie, płatnych na konto E. B., do dnia 5-ego każdego miesiąca z góry, poczynając od 07 marca 2017 roku z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminu płatności którejkolwiek z rat.

W uzasadnieniu pozwu przedstawiciel ustawowy małoletniej wskazał, że wyrokiem z dnia 07 października 2009 roku Sąd Okręgowy w Toruniu, w sprawie I C 863/09 zasądził od pozwanego na rzecz małoletniej powódki alimenty w kwocie 250 zł. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie Wydział III Rodzinny i Nieletnich z dnia 14 czerwca 2011 roku, w sprawie III RC 218/10 renta alimentacyjna została podwyższona do kwoty 300 zł. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie z dnia 24 września 2015 roku, w sprawie III RC 73/15 renta alimentacyjna została podwyższona do kwoty 370 zł. Argumentując potrzebę podwyższenia alimentów przedstawiciel ustawowy małoletniej zaznaczył, że od dnia ich ustanowienia diametralnie zmieniła się sytuacja J. F. (1). Od października 2015 roku J. F. (1) co miesiąc ma wizytę u ortodonty, która, nie licząc kosztów dojazdu, stanowi koszt 150 zł. Aparat ortodontyczny stanowił wydatek rzędu 3700 zł. Zdjęcie aparatu ortodontycznego oraz zakup aparatu retencyjnego wyniesie ok. 1400 zł.
J. F. (1) wymaga dodatkowych zajęć pozaszkolnych – do tej pory koszt dodatkowych zajęć w placówce przygotowującej do testu gimnazjalnego wyniósł 1820 zł. Koszt nauki języka angielskiego w E. S. wynosi 200 zł miesięcznie. J. F. (1) trenuje pływanie, co stanowi koszt 300 zł miesięcznie. W bieżącym roku szkolnym wyjeżdża na wycieczkę do W.- koszt wycieczki 900 zł (bez kosztów dodatkowych). Będzie też brała udział w balu gimnazjalnym, który odbędzie się w czerwcu. Jego koszt to 150 zł.

Przedstawiciel ustawowy małoletniej zwrócił nadto uwagę na konieczność zaspokajania potrzeb małoletniej jako nastolatki, które są powszechnie znane – pomoce szkolne, odzież, obuwie, kosmetyki, koszty leczenia.

J. F. (2) uczęszcza do szkoły w T., co wiąże się z wydatkami na dojazdy do szkoły – bilet miesięczny - 90,00 zł miesięcznie.

Pozwany pozbawił alimentów starszą córkę K., która studiuje na wydziale lekarsko-dentystycznym na (...) Uniwersytecie Medycznym w S.. E. B. wskazała, że nie jest w stanie utrzymać dwóch uczących się córek. Podała, że od czasu wydania wyroku w sprawie III RC 73/15 usprawiedliwione potrzeby małoletniej powódki uległy znacznemu zwiększeniu. Wskazane wyżej potrzeby, możliwości zarobkowe pozwanego oraz fakt sprawowania osobistej pieczy nad małoletnią powódką przez matkę usprawiedliwiają żądania podwyższenia alimentów. (k. 2-13)

W piśmie, które wpłynęło do tut. Sądu w dniu 31 marca 2017 roku przedstawiciel ustawowy małoletniej J. F. (1) podała, że jej starsza córka studiuje na IV roku na kierunku lekarsko-dentystycznym na (...) Uniwersytecie w S.. J. F. (1) uczy się w III klasie gimnazjum w T.. E. B. podała, że 2007 roku przeszła operację kręgosłupa i od tego czasu posiada stopień niepełnosprawności. Oświadczyła, że roczny dochód brutto na członka rodziny w jej gospodarstwie w roku 2016 wyniósł 19 026,59 zł. Podała, że na jej miesięczne wydatki składają się: koszty utrzymania K. F. – 2000 zł, jej bilet miesięczny do T. (dojazd do pracy) – 183 zł, bilet miesięczny J. F. (1) (dojazd do szkoły) - 93,00 zł, wizyta u ortodonty J. F. (1) – 150 zł, prąd – 130 zł, woda – 120 zł, gaz – 370 zł, zobowiązania wobec banków – 760 zł, rachunki za telefony – 225 zł, koszty dojazdu do dworca PKP – 150 zł, a nadto: w styczniu 2017 roku: zajęcia dodatkowe – 680 zł, lekcje języka angielskiego – 250 zł; luty 2017 roku: zajęcia dodatkowe - 780 zł, lekcje języka angielskiego – 200 zł, opłata za obóz przyrodniczy – 200 zł; marzec 2017 roku: bal gimnazjalny - 105 zł, zajęcia dodatkowe – 485 zł, lekcje języka angielskiego - 200 zł, opłata za obóz przyrodniczy – 500 zł. Na jedzenie, środki czystości, odzież E. B. wskazała, że przeznacza środki, których nie przeznaczy na zapłatę rachunków w danym miesiącu (k. 24-25)

Na terminie rozprawy w dniu 10 kwietnia 2017 roku powódka wnosiła jak w pozwie, pomocnik pozwanego wniósł o oddalanie powództwa (k. 53-53v).

Na terminie rozprawy w dniu10 maja 2017 roku pełnomocnik powódki wnosił jak w pozwie, pomocnik pozwanego wniósł o oddalanie powództwa (k. 53-53v, k. 62-62v).

Pełnomocnik pozwanego w piśmie, które wpłynęło do tut. Sądu w dniu 26 maja 2017 roku wniósł o oddalenie powództwa w całości. Wskazał, że sytuacja pozwanego od 2015 roku bardzo się pogorszyła. Działalność gospodarcza jaką prowadzi, przynosi same straty. Znacząco pogorszył się stan jego zdrowia. Pozwany ma 60 lat, nie ma tak dużych możliwości zarobkowych, jak osoba młoda. Pozwany ma orzeczenie o stopniu niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym. Orzeczony stopień niepełnosprawności ma charakter trwały i zostało wydane na stałe. Pozwany korzysta z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w W. i otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny dla osoby niepełnosprawnej. W 2016 roku pozwany przebywał w (...) Szpitalu Miejskim im. (...) w T., gdzie przeszedł zabieg przezcewkową elektroresekcję stercza ( (...)) standardową (monopolarną). Ponadto rozpoznano u pozwanego cystostomię, nadciśnienie tętnicze oraz chorobę niedokrwienną serca. W 2014 roku pozwany również przebywał w (...) Szpitalu Miejskim im. (...) w T., gdzie zastosowano u niego wprowadzenie jednego stentu uwalniającego tętnicy wieńcowej oraz koronografię z użyciem dwóch cewników. Rozpoznano u pozwanego szereg chorób, m.in. dusznicę bolesną niestabilną, sirolimus, nadciśnienie tętnicze, hipercholesterolemię i łagodny przerost gruczołu krokowego.

Pozwany prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą Firma Usługowa (...), z której osiąga stratę. Jest to spowodowane jego pogarszającym się stanem zdrowia i brakiem siły do wykonywania bieżących obowiązków w działalności gospodarczej. Starty w prowadzonej działalności gospodarczej spowodowały również pogorszenie możliwości majątkowych pozwanego i musiał on zaciągnąć pożyczkę w Banku (...) SA, gdzie miesięczna rata spłaty wynosi 750,98 zł. Pozwanemu pozostało do spłaty jeszcze 44,548,07 zł. Poza tym pozwany ma zadłużenie na koncie osobistym w wysokości 14.089,69 zł.

Jego aktualne dochody stanowią: zasiłek opiekuńczy z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w W. – 153 zł, wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia konkubiny – 1600 zł, dochody z Firmy Usługowej (...): styczeń, luty, marzec 2017 r – strata 994 zł, razem dochód 1753,00 zł. Wydatki to: alimenty na rzecz córek – 970 zł, spłata kredytu w Banku (...) – 750,98 zł, zadłużenie na koncie osobistym – 14 089,69 zł, koszty zakupu lekarstw 100 zł miesięcznie, koszty jedzenia (2 osoby) – 1.200 zł miesięcznie, koszty czynszu mieszkaniowego – 400 zł (za 2 osoby), rtv, Internet, telefon stacjonarny – 120 zł (za 2 osoby) miesięcznie. (k. 71-75)

Na terminie rozprawy w dniu 09 czerwca 2017 roku pełnomocnik powódki wnosił jak w pozwie, pomocnik pozwanego wniósł o oddalanie powództwa (k. 88)

W piśmie, które wpłynęło do tut. Sądu w dniu 28 czerwca 2017 roku pełnomocnik powódki podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie. Nadto podał, że wyrok zasądzający rentę alimentacyjną w kwocie 370 zł na rzecz powódki został wydany 24 września 2015 roku. Od października 2015 roku małoletnia pozostaje pod opieką poradni ortodontycznej. Koszty wizyty wynoszą minimum 150 zł miesięcznie. Zakup aparatu to koszt 3700 zł, a jego zdjęcie, które ma być wykonane w 2017 roku to koszty 1400 zł. Powódka uczęszczała na zajęcia przygotowujące do egzaminu gimnazjalnego, ponadto korzysta z kursu języka angielskiego, trenuje pływanie. W czerwcu 2017 roku powódka uczestniczyła w balu gimnazjalnym, co wymagało porycia kosztów uczestnictwa w nim oraz zakupu odzieży i obuwia na ten dzień, ponadto w kwietniu 2017 roku uczestniczyła w wycieczce do W.. Stanowiło to dodatkowe koszty. Powódka od listopada 2015 roku jest wegetarianką. Koszt wyżywienia małoletniej znacznie wzrósł, ponieważ zapewnienie zbilansowanej diety wymaga zakupu odpowiedniej żywności. Comiesięczne niezbędne koszty, jakie ponosi matka powódki w związku z utrzymaniem siebie, córki K. i małoletniej powódki to: koszt utrzymania córki K. - 1200 zł, wynajem garażu - 200 zł, opłata za Internet - 92,99 zł, opłata za telewizję - 84,99 zł, za usługi telefonii komórkowej - 172,13, za dostarczanie wody - 128,89 zł, za korzystanie z gazu - 213,51 zł, za korzystanie z energii elektrycznej - 282,25 zł, rata kredytu w Banku (...) - 400 zł, rata kredytu w Banku (...) - 245,49 zł na leczenie ortodontyczne powódki, rata kredytu w (...) Bank (...) S.A. - 64,75 zł na zakup sprzętu AGD, pożyczka z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych - 173,33 zł na cele remontowe, bilet miesięczny J. F. (1) - 93,33 zł, bilet miesięczny E. B. - 183,00 zł. (k. 90-231)

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 31 sierpnia 2017 roku, sygn. akt III RC 31/17 sprawa została przekazana do postępowania mediacyjnego. (k. 233-233v) Mediacja została przeprowadzona w dniu 29 listopada 2017 roku, nie doszło jednak do zawarcia ugody. (k. 245)

W piśmie z dnia 24 stycznia 2018 roku pozwany wskazał, że jego aktualne dochody za ostatnie 3 miesiące to: zasiłek opiekuńczy z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w W. – 153 zł, wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia konkubiny – 1700 zł, dochody z Firmy Usługowej (...)- 958 zł, razem dochód 2711 zł. Wydatki to: alimenty na rzecz córek – 970 zł, spłata kredytów w Banku (...). (k. 257-260)

Na terminie rozprawy w dniu 24 stycznia 2018 roku pełnomocnik powódki wnosił jak w pozwie, pomocnik pozwanego wniósł o oddalanie powództwa. (k. 261-261v)

Na terminie rozprawy w dniu 26 marca 2018 roku pełnomocnik powódki wnosił jak w pozwie, pomocnik pozwanego wniósł o oddalanie powództwa. (k. 778-788v)

Na terminie rozprawy w dniu 07 września 2018 roku pełnomocnik pozwanego uznał powództwo do kwoty 500 zł. Pełnomocnik pozwanej sprecyzował żądanie pozwu do kwoty 600 zł. (k. 817)

Pełnomocnik powoda w piśmie, które wpłynęło do tut. Sądu w dniu 18 września 2018 roku wskazał, że przedstawicielka ustawowa małoletniej jest skłonna zawrzeć ugodę, na mocy której pozwany zobowiązałby się do łożenia na rzecz małoletniej 600 zł miesięcznie. (k. 825)

Na terminie rozprawy w dniu 26 września 2018 roku pełnomocnik pozwanego uznał powództwo do kwoty 550 zł. (k. 826-827)

Na terminie rozprawy w dniu 17 grudnia 2018 roku pełnomocnik pozwanego uznał powództwo do kwoty 600 zł. Pełnomocnik powoda sprecyzował żądanie pozwu do kwoty 650 zł od dnia wniesienia pozwu. (k. 852-852v)

Na terminie rozprawy w dniu 11 lutego 2019 roku pełnomocnik powódki wniósł jak pozwie. (k. 868-868v)

Na terminie rozprawy w dniu 08 kwietnia 2019 roku pełnomocnik pozwanego uznał powództwo do kwoty 600 zł. Pełnomocnik powódki wniósł jak w pozwie. (k. 901-901v)

Sąd ustalił co następuje:

J. F. (1), urodzona (...), jest córką E. B. i F. F.. Ma siostrę K. F., urodzoną dnia (...). Małżeństwo E. B. i F. F. zostało rozwiązane przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 07 października 2009 roku, sygn. akt I C 863/09.

Dowód: okoliczności bezsporne, odpis zupełny aktu urodzenia J. F. (1) k. 13-13v, odpis skrócony aktu urodzenia K. F. k. 11 w aktach sprawy III RC 135/18

Ostatni raz alimenty od pozwanego F. F. na rzecz małoletniej J. F. (1) zostały ustalone wyrokiem Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 24 września 2015 roku, w sprawie III RC 73/15. Wyrokiem tym podwyższono rentę alimentacyjną płatną przez pozwanego F. F. na rzecz małoletniej powódki J. F. (1) do kwoty po 370 zł miesięcznie, w miejsce renty alimentacyjnej ustalonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie z dnia 14 czerwca 2011 roku, w sprawie III RC 218/10 w kwocie 300 zł. W chwili orzekania małoletnia miała 13 lat, przedstawiciel ustawowy małoletniej 44 lata, zaś pozwany 58 lat. Małoletnia uczęszczała do gimnazjum do T.. Nie nosiła aparatu ortodontycznego. Nie przygotowywała się też do egzaminu gimnazjalnego przez korzystanie z dodatkowych zajęć. Nie była też na diecie wegańskiej.

Przedstawiciel ustawowy małoletniej E. B. pracowała od dnia 01 stycznia 2001 roku na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Ciążyło na niej zobowiązanie kredytowe z tytułu umowy kredytu hipotecznego w CH, zawartej 10 lutego 2004 roku z Bankiem (...) SA oraz z tytułu umowy kredytowej zawartej w dniu 18 czerwca 2015 roku z (...) Bankiem (...) SA. Poza małoletnią J. F. (1), na jej utrzymaniu pozostawała córka K. F.. Była ona studentką kierunku lekarsko-dentystycznego na (...) Uniwersytecie Medycznym w S.. Na niej spoczywał też obowiązek bezpośredniej opieki i troski o wychowanie powódki.

E. B. w 2007 roku przeszła leczenie operacyjne z powodu dyskopatii lędźwiowej. O. o stopniu niepełnosprawności z dnia 20 kwietnia 2015 roku została zaliczona do stopnia niepełnosprawności – umiarkowanego. Orzeczenie wydano do dnia 30 kwietnia 2018 roku.

Dowód: zaświadczenie z (...) z 28.03.2017 r. k. 23, kserokopia karty informacyjnej z leczenia z 24.12.2007 r. k. 28, kserokopia orzeczenia o stopniu niepełnosprawności z 20.04.2015 r. k. 29-29v, zaświadczenie z (...) w S. z 02.03.2017 r. k. 36, kserokopia umowy kredytu hipotecznego z 10.02.2004 r. k. 123-127, kserokopia umowy pożyczki z 18.06.2015 r. k. 132-142, zaświadczenie z Banku (...) SA z 05.06.2017 r. k. 279, zaświadczenie z (...) Banku (...) SA z 26.05.2017 r. k. 281-282

Pozwany F. F. prowadził działalność gospodarczą pod firmą (...). Z deklaracji PIT 36 wynika, że jego łączny dochód z działalności gospodarczej za rok 2015 wyniósł 34 659,15 zł. F. F. posiada orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 07 sierpnia 2006 roku, na mocy którego zaliczono go do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Orzeczony stopnień niepełnosprawności ma charakter trwały i orzeczenie wydano na stałe. Otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny z MOPS w kwocie 153 zł od 01 września 2006 roku.

W 2014 roku pozwany przebywał w (...) Szpitalu Miejskim im. (...) w T., gdzie zastosowano u niego wprowadzenie jednego stentu uwalniającego tętnicy wieńcowej oraz koronografię z użyciem dwóch cewników.

W wyroku Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 08 maja 2017 roku, w sprawie III RC 90/16 ustalono rentę alimentacyjną na rzecz K. F. od F. F. na kwotę 600 zł.

Dowód: orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z 07.08.2006 r. k. 76-77, decyzja MOPS z 01.09.2006 r. k. 78, karta informacyjna z leczenia szpitalnego k. 81-83, zestawienie transakcji z Banku (...) SA w okresie od 01.01.2015 r.-26.03.2018 r./dnia zamknięcia– płyta CD k. 794, formularze z US k. 795, wyrok Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie z dnia 21.11.2019 r., sygn. akt III RC 135/18 k. 27 w aktach sprawy III RC 135/18

Małoletnia J. F. (1) ma obecnie 17 lat. Od listopada 2015 rok jest na diecie wegetariańskiej. Brała udział w dodatkowych zajęciach przygotowujących do testu gimnazjalnego (rok szkolny 2016/2017), których koszt do dnia wniesienia pozwu wyniósł 1820 zł. J. F. (1) uczęszczała też na dodatkowe lekcje języka angielskiego za kwotę 200 zł miesięcznie. Wyjechała też na wycieczkę szkolną do W., której koszt wyniósł 900 zł. Uczestniczyła także za kwotę 105 zł w czerwcu 2017 roku w balu gimnazjalnym. Konieczne było zakupienie także dodatkowego ubioru na tę okazję – sukienki i butów. W roku szkolnym 2017/2018 J. F. (2) była uczennicą 1 klasy I Liceum Ogólnokształcącego im. M. K. w T.. Małoletnia dojeżdża do szkoły pociągiem.

W sierpniu 2015 roku J. F. (1) rozpoczęła leczenie ortodontyczne w klinice w T.. Od października 2015 roku J. F. (1) co miesiąc miała wizytę, za którą każdorazowo płaciła 150 zł (nie wliczając w to kosztów dojazdu). Koszt aparatu ortodontycznego wyniósł 3700 zł. Zdjęcie aparatu oraz aparat retencyjny to koszt ok. 1400 zł.

Dowód: kserokopie potwierdzenia dokonania opłat za zajęcia przygotowujące do egzaminu gimnazjalnego k. 4-6, k. 30-34, kserokopie dowodów wpłat za wycieczkę do W. k. 12, k. 27, kserokopia dowodu wpłaty za bal gimnazjalny k. 26, kserokopia faktury VAT za udział w wycieczce k. 156, zaświadczenie z I Liceum Ogólnokształcącego im. M. K. w T. z 01.02.2018 r. k. 277, oświadczenie z Kliniki (...) Sp. z o.o. z 29.06.2017 r. k. 278, kserokopie biletów miesięcznych k. 37, k. 96, k. 284, k. 286, k. 288-228v, k. 289, częściowo faktury VAT

Przedstawiciel ustawowy małoletniej E. B. ma obecnie 47 lat. E. B. w dalszym ciągu pracuje w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Dojeżdża do pracy pociągiem. Koszt biletu miesięcznego wynosi 183 zł. Jej średnie miesięczne wynagrodzenie z ostatnich 6 miesięcy (zaświadczenie z dnia 28.03.2017 roku) wyniosło netto 3641,53 zł. Wynagrodzenie za maj 2017 roku wyniosło 2966,86 zł.

Na dzień 05 czerwca 2017 roku zadłużenie E. B. w Banku (...) SA wynosiło 22 742,83 zł. Na dzień 26 maja 2017 roku zadłużenie w (...) Banku (...) SA wynosiło 3 256,99 zł. W dniu 18 listopada 2016 roku E. B. zawarła z (...) Bank (...) SA umowę kredytu na kwotę netto 2590 zł. Miesięczna rata wynosi 64.75 zł. Na dzień 07 czerwca 2017 roku do spłaty pozostało 2 136,75 zł. W dniu 25 kwietnia 2017 roku zawarła pożyczkę z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych na remont i modernizację lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego w wysokości 4.000 zł.

E. B. posiadała do dnia 30 kwietnia 2018 roku orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, w którym zaliczono ją do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

Dowód: zaświadczenie z (...) z 28.03.2017 r. k. 23, kserokopia orzeczenia o stopniu niepełnosprawności z 20.04.2015 r. k. 29-29v, potwierdzenie przelewu – wynagrodzenie za maj 2017 r. k. 102, kserokopia umowy kredytu z 18.11.2016 r. k. 144-150, kserokopia mowy pożyczki z 25.04.2017 r. k. 151-152v, zaświadczenie z Banku (...) SA z 05.06.2017 r. k. 279, opinia bankowa z (...) Bank (...) SA z 07.06.2017 r. k. 280, zaświadczenie z (...) Banku (...) SA z 26.05.2017 r. k. 281-282, kserokopie biletów miesięcznych k. 37, k. 97, k. 283, k. 285, k. 286, k. 287, k. 290

E. B. ponosiła koszty utrzymania K. F. – 1200 zł, wizyt u ortodonty J. F. (1) – 150 zł. Nadto na inne jej wydatki składają się - za prąd za okres 2 miesięcy – około 290 zł, za wodę – ok. 130 zł miesięcznie, za gaz – ok. 215 zł miesięcznie. Jej zobowiązania wobec banków stanowią łącznie kwotę 760 zł miesięcznie. Miesięcznie za telefony płaci ok. 173 zł za dojazdy do dworca PKP – 150 zł, za dojazdy do szkoły J. F. (1) – ok. 94 zł, za dojazdy do pracy – ok. 185 zł, za wynajem garażu – 200 zł, za Internet ok. 93 zł, za telewizję - ok. 85 zł. Ponosi ona także koszty wyżywienia, artykułów szkolny, odzieży małoletniej.

Dowód: potwierdzenie przelewu za gaz k. 41, potwierdzenie przelewów z tytułu zobowiązań bankowych k. 42-45, potwierdzenie przelewu dla K. F. k. 111, potwierdzenie przelewu za najem stanowiska garażowego k. 112, potwierdzenie przelewu za Internet k. 113, potwierdzenie przelewu za telewizję k. 114, potwierdzenie przelewu za telefon k. 116, potwierdzenie przelewu za wodę k. 117, potwierdzenie przelew za gaz k. 119, potwierdzenie przelewu za prąd k. 122, częściowo faktury VAT;

Pozwany F. F. ma obecnie 62 lata. Prowadzi w dalszym ciągu działalność gospodarczą pod firmą (...). Dochód pozwanego z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w okresie od stycznia 2017 roku do 31 marca 2017 roku wyniósł – 2607,59 zł. Dochód pozwanego z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w okresie od października 2018 roku do grudnia 2018 roku wyniósł 5152,56 zł. Dochód pozwanego z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej od stycznia 2017 do grudnia 2017 wyniósł 12338,12 zł. Z deklaracji PIT 36 wynika, że jego łączny dochód z działalności gospodarczej wyniósł za rok 2015 - 34 659,15 zł, a za rok 2016 – 7 008,20 zł. Pozwany nie jest podatnikiem podatku VAT.

F. F. zawarł w dniu 18 lipca 2016 roku z Bankiem (...) SA umowę pożyczki. Na dzień 17 maja 2017 roku kwota zadłużenia wynosiła 44 548,07 zł, a na dzień 23 stycznia 2018 roku - 33 273,18 zł. Z zestawienia transakcji z jego rachunku bankowego za okres 01 stycznia 2017 roku do 23 czerwca 2017 roku wynika, że saldo końcowe wynosiło -14.274 zł 36 gr.

Na pozwanym nie ciąży już obowiązek uiszczania alimentów w wysokości 600 zł na rzecz K. F.. Wyrokiem z dnia 21 listopada 2018 roku, w sprawie III RC 135/18 Sąd Rejonowy w Wąbrzeźnie III Wydział Rodzinny i Nieletnich ustalił, że obowiązek alimentacyjny F. F. wobec K. F. wygasł z dniem 01 października 2018 roku.

Jego dochód, poza uzyskiwanymi z prowadzonej działalności gospodarczej, stanowi zasiłek opiekuńczy z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w W. – 153 zł. Konkubina pozwanego otrzymuje wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia ok. 1600-1700 zł.

Pozwany w 2016 roku przebywał w (...) Szpitalu Miejskim im. (...) w T., gdzie przeszedł zabieg elektroresekcji przecewkowej gruczolaka stercza ( (...)) standardową (monopolarną).

Na jego wydatki składają się miesięcznie - spłata kredytu w Banku (...) – 750,98 zł, koszty zakupu lekarstw - 100 zł, koszty jedzenia (2 osoby) – 1.200 zł, koszty czynszu mieszkaniowego – 400 zł (za 2 osoby), rtv, Internet, telefon stacjonarny – 120 zł (za 2 osoby).

Dowód: karta informacyjna z leczenia szpitalnego k. 79-80, podsumowanie księgi przychodów i rozchodów z 01/01/2017-31/03/2017 k. 84, zaświadczenia z Banku (...) SA z 17.05.207 r. k. 85 k. 86, zaświadczenie z Banku (...) SA z 24.01.2018 r. k. 259, podsumowanie księgi przychodów i rozchodów 01/01/2017-31/12/2017 k. 260, pismo z Banku (...) SA z 13.02.2018 r wraz zestawieniem transakcji k. 767-774v, zestawienie transakcji z Banku (...) SA w okresie od 01.01.2015 r.-26.03.2018 r./dnia zamknięcia – płyta CD k. 794, formularze z US w W. k. 795, kserokopia podsumowania księgi przychodów i rozchodów wraz z oświadczeniem 01/10/2018-31/12/2018 k. 879, wyrok Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie z dnia 21.11.2019 r., sygn. akt III RC 135/18 k. 27 w aktach sprawy III RC 135/18

Ustalenia Sądu znajdują uzasadnienie w przeprowadzonych dowodach z dokumentów, które zostały powołane przy ustalaniu stanu faktycznej w niniejszej sprawie. Należy wskazać, że niektóre z dokumentów zostały złożone w formie kserokopii, jednakże nie ma podstaw by twierdzić, że ich treść nie odzwierciedla treści dokumentów oryginalnych. Sąd nie znalazł powodów, dla których miałby podważać wiarygodność któregokolwiek z tych dokumentów. Wskazać należy, że żadna strona nie kwestionowała ich mocy dowodowej.

Podkreślenia wymaga, że Sąd jedynie w części oparł się na przedstawionych przez przedstawiciela ustawowego powódki fakturach VAT, dotyczących głównie zakupu wyżywienia, środków czystości i kosmetyków, odzieży, lekarstw, paliwa, opłat za mieszkanie, wyposażenia domu, artykułów budowlanych, usług, artykułów szkolnych, sprzętu AGD czy też leczenia ortodontycznego. Sąd nie dał wiary, że wszystkie te wydatki związane były z utrzymaniem małoletniej. Nie zostały one bowiem poparte żadnymi innymi dowodami. Wątpliwości Sądu wzbudziły też niektóre kupowane produkty: ryby (np. k. 429, k. 440v, k. 503 k. 555, k. 463, k. 515-515v, k. 531, k. 511, k. 509), parówki (k. 422, k. 694), boczek (k. 706) i nie były przez Sąd brane pod uwagę przy ustalaniu kosztów wyżywienia małoletniej z uwagi na to, że jest ona na diecie wegetariańskiej. Sąd nie uwzględnił też faktur za artykuły budowlane (np. k. 470, k. 501-502, k. 518, k. 533, k. 626, k. 656-658, k. 686-690). Nie zostało wykazane, że np. kamień dekoracyjny za kwotę 1137,50 zł (k. 517) został nabyty dla powódki, po wtóre nie wynika to z materiału dowodowego. Podobnie Sąd ocenił zakup krzeseła wędkarskiego (k. 562). Z akt sprawy wynika, że do hobby małoletniej należy pływanie, a nie wędkarstwo. W niniejszej sprawie przedstawiono szereg faktur za paliwo (np. k. 372 k. 495-496, k. 499, k. 512-514, k. 519, k. 594, k. 648-649, k. 652, k. 577, k. 711), które także nie zostały przez Sąd uwzględnione. Przedstawicielka ustawowa małoletniej nie wykazała, że zachodzi konieczność dowożenia gdzieś małoletniej samochodem (poza ewentualnym dowożeniem na dworzec PKP). W pozostałym zakresie dowody te nie budziły co do zasady wątpliwości Sądu.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje w części na uwzględnienie.

Przepis art. 133 § 1 i 3 kro stanowi, że rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, zaś rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się. Przesłanką wyznaczającą ramy czasowe obowiązku alimentacyjnego nie jest więc osiągnięcie przez uprawnionego pełnoletniości, lecz osiągnięcie stopnia samodzielności życiowej pozwalającej na samodzielne utrzymanie. Zakres tych świadczeń zależy natomiast od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (art. 135 kro).

Zgodnie z art. 138 kro, w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków należy rozumieć wszelkie zmiany w statusie ekonomicznym stron powodujące zmianę (zwiększenie, ale i zmniejszenie) zakresu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub też zmianę (zwiększenie, ale i zmniejszenie) zakresu możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Zmiana stosunków może więc doprowadzić zarówno do zmiany wysokości (podwyższenia lub obniżenia) obowiązku alimentacyjnego, jak i do jego wygaśnięcia.

Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie (art. 133 § 1 KRO). Wraz z dorastaniem na ogół zwiększają się potrzeby dziecka. W szczególności może być to skutkiem rozpoczęcia nauki, konieczność pobierania dodatkowych lekcji, rozbudzenia zainteresowań. Takie okoliczności mogą stanowić "zmianę stosunków", uzasadniającą zmianę wydanego wcześniej orzeczenia lub zawartej umowy dotyczącej alimentacji dziecka. (Art. 138 KRO red. Osajda 2019, wyd. 5/J. Pawliczak)

Zgodnie z art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany wysokości zasądzonych alimentów. Przez pojęcie "stosunków" należy rozumieć okoliczności istotne z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego jego zakresu (art. 133 i art. 135 k.r.o.). Zmiana stosunków to istotne zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego. Skutkiem takich zmian jest potrzeba skorygowania zakresu obowiązku alimentacyjnego. (Wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 21 stycznia 2015, VI RCa 293/14, LEX nr 1646036)

Ostatni raz alimenty na rzecz małoletniej J. F. (1) od pozwanego zostały ustalone wyrokiem Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 24 września 2015 roku, w sprawie III RC 73/15 na poziomie 370 zł. W ocenie Sądu, po dokonaniu analizy porównawczej sytuacji stron w dacie poprzedniego orzekania o obowiązku alimentacyjnym ze stanem obecnym, niewątpliwie stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie miała miejsce zmiana stosunków, o której mowa w art. 138 kro. Zaistniała zatem potrzeba ponownego określenia wysokości obowiązku alimentacyjnego na rzecz J. F. (1).

Od daty ostatniego orzekania w tym przedmiocie upłynęły ponad 3 lata. Bezsprzecznie potrzeby dziecka wraz z wiekiem zwiększają się. J. F. (1) poprzednio miała 13 lat, obecnie jest prawie osobą dorosłą, za rok ukończy 18 lat, zatem jej potrzeby w zakresie wyżywienia, środków kosmetycznych i higieny, odzieży, edukacji czy też rozrywki są z całą pewnością większe.

W dacie orzekania w poprzedniej sprawie alimentacyjnej małoletnia J. F. (1) właściwie rozpoczynała naukę w gimnazjum. Od tego czasu przystąpiła do egzaminu gimnazjalnego, ukończyła gimnazjum i rozpoczęła naukę w liceum w T.. Niewątpliwie zatem wzrosły wydatki edukacyjne na rzecz małoletniej. Pojawiły się wydatki na zajęcia dodatkowe – przygotowujące do egzaminu gimnazjalnego (do dnia wniesienia pozwu 1820 zł), a także lekcje angielskiego (200 zł miesięcznie). Zajęcia te pociągały za sobą zatem znaczne miesięczne wydatki. W ocenie Sądu za zasadne należy uznać prawo małoletniej do korzystania zajęć przygotowujących do egzaminu gimnazjalnego czy dodatkowych lekcji języka obcego. Powódka dokładała bowiem starań w nauce i zasługiwała na szansę lepszego przygotowania do egzaminu. Wsparcie w tym powinna otrzymać też od swoich rodziców. Sąd miał też na uwadze koszty związane z braniem przez nią udział w uroczystościach związanych z ukończeniem gimnazjum (105 zł, a nadto dodatkowy zakup odzieży na tę okoliczność). Małoletnia brała w roku szkolnym 2016/2017 także udział w wycieczce do W., której koszt wyniósł 900 zł.

Potrzeby powódki zwiększyły się dodatkowo o leczenie ortodontyczne w klinice w T.. Jak wynika z zaświadczenia przedstawionego przez przedstawicielkę ustawową małoletniej, J. F. (1) leczenie rozpoczęła w sierpniu 2015 roku. Od października 2015 roku odbywała co miesiąc wizytę u ortodonty, za którą każdorazowo płaciła 150 zł. Koszt samego aparatu ortodontycznego wyniósł zaś 3700 zł. Zakończenie leczenia stanowi koszt ok. 1400 zł (koszt aparatu retencyjnego wraz ze zdjęciem aparatu stałego).

Niewątpliwie powyższe okoliczności uzasadniały ingerencję w dotychczasowy obowiązek alimentacyjny. Dodatkowo, jak wynika z pisma pełnomocnika, które wpłynęło do tut. Sądu w dniu 28 czerwca 2017 roku, J. F. (1) od listopada 2015 roku jest wegetarianką w związku z czym koszt jej wyżywienia znacznie wzrósł, ponieważ zapewnienie zbilansowanej diety wymaga zakupu odpowiedniej żywności. Przedstawicielka ustawowa małoletniej nie wskazała konkretnej kwoty, jaką przeznacza na wyżywienie małoletniej. Przedstawiła szereg faktur VAT mających dokumentować wydatki związane z wyżywieniem, które co do zasady nie wzbudziły wątpliwości Sądu. Specjalna dieta, oparta na wybranych produktach, niewątpliwie związana jest dodatkowymi kosztami.

Sąd koszty utrzymania małoletniej od momentu ostatniego orzekania w tej sprawie, oceniał przez pryzmat zasad doświadczenia życiowego oraz przy uwzględnieniu możliwości zarobkowych i majątkowych osób zobowiązanych do jej alimentacji oraz w części w oparciu o przedstawione faktury VAT. Podkreślić należy, że koszty utrzymania samego mieszkania (czynsz, prąd, Internet, telewizja, gaz) w części przypadającej na małoletnią, również powinny być uwzględniane w kosztach jej utrzymania. W ocenie Sądu koszty utrzymania małoletniej oscylują w granicach kwoty 1300 zł-1400 zł miesięcznie, w tym wyżywienie - 550 zł, mieszkanie na jedną osobę w dwuosobowej rodzinie małoletniej - 350 zł, wydatki szkolne (w tym koszty dojazdu) - 200 zł, rozrywka 100 zł, środki czystości i kosmetyki 100 zł, odzież i obuwie 100 zł. Usprawiedliwione potrzeby małoletniej wzrosły nadto co najmniej o wydatki związane z opłatami za zajęcia dodatkowe związane z przygotowaniem małoletniej do egzaminu gimnazjalnego i zajęciami języka angielskiego oraz leczenia ortodontycznego. Jak już wspomniano powyżej, Sąd nie wziął pod uwagę części faktur VAT. Kwota utrzymania małoletniej byłaby wówczas przeszacowana i nie odpowiadała rzeczywistym kosztom jej utrzymania.

Wysokość obowiązku alimentacyjnego zależy nie tylko od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, ale także od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji.

"Zmiana stosunków" może być przede wszystkim skutkiem zwiększenia lub zmniejszenia się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, jak i zarobkowych oraz majątkowych możliwości zobowiązanego. (Art. 138 KRO red. Osajda 2019, wyd. 5/J. Pawliczak)

Sąd, orzekając o wysokości świadczeń alimentacyjnych, bierze pod uwagę nie tylko dochody realnie osiągane przez zobowiązanego do świadczeń alimentacyjnych, ale także jego potencjalne możliwości zarobkowe i majątkowe, to jest dochody i majątek, jakie zobowiązany mógłby osiągnąć przy pełnym wykorzystaniu swoich kwalifikacji zawodowych, wykształcenia, doświadczenia zawodowego, uwzględniając stan zdrowia i wiek zobowiązanego (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, Nr 4, poz. 42)

W niniejszej sprawie kluczowa stała się zatem ocena możliwości zarobkowych i majątkowych F. F.. Pozwany ma obecnie 62 lata. Jest osobą schorowaną. W 2016 roku pozwany przebywał w (...) Szpitalu Miejskim im. (...) w T., gdzie przeszedł zabieg przezcewkową elektroresekcję stercza ( (...)) standardową (monopolarną). Ponadto rozpoznano u pozwanego cystostomię, nadciśnienie tętnicze oraz chorobę niedokrwienną serca. Pozwany ma orzeczenie o stopniu niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym. Orzeczony stopień niepełnosprawności ma charakter trwały i zostało wydane na stałe. Niewątpliwie zatem, przede wszystkim na wiek i stan zdrowia, jego możliwości zarobkowe są ograniczone.

Pozwany w dalszym ciągu prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...). Z deklaracji PIT 36 wynika, że jego łączny dochód z działalności gospodarczej za rok 2015 wyniósł 34 659,15 zł, a za rok 2016 - 7 008,20 zł. Niewątpliwie dochód pozwanego uległ znacznemu zmniejszeniu. Bezsprzecznie spowodowane jego pogarszającym się stanem zdrowia i brakiem siły do wykonywania bieżących obowiązków w działalności gospodarczej. Nadto pozwany otrzymuje zasiłek opiekuńczy z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w W. w wysokości 153 zł miesięcznie. Konkubina pozwanego otrzymuje wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia w wysokości ok. 1600-1700 zł.

Pozwany w dniu 18 lipca 2016 roku zaciągnął pożyczkę w Banku (...) SA, gdzie miesięczna rata spłaty pożyczki wynosi 750,98 zł. Poza tym pozwany ma zadłużenie na koncie osobistym.

Jako swoje wydatki wskazał: spłata kredytu w Banku (...) – 750,98 zł, zadłużenie na koncie osobistym, koszty zakupu lekarstw 100 zł miesięcznie, koszty jedzenia (2 osoby) – 1.200 zł miesięcznie, koszty czynszu mieszkaniowego – 400 zł (za 2 osoby), rtv, Internet, telefon stacjonarny – 120 zł (za 2 osoby) miesięcznie.

Wskazać należy, że sytuacja majątkowa pozwanego uległa istotniej zmianie w związku z tym, że nie ciąży już na nim obowiązek uiszczania alimentów w wysokości 600 zł na rzecz drugiej córki - K. F.. Wyrokiem z dnia 21 listopada 2018 roku, w sprawie III RC 135/18 Sąd Rejonowy w Wąbrzeźnie III Wydział Rodzinny i Nieletnich ustalił, że obowiązek alimentacyjny F. F. wobec K. F. wygasł z dniem 01 października 2018 roku.

W tym miejscu należy wskazać, że pozwany uznał żądanie pozwu do kwoty 600 zł. Zgodnie z treścią art. 213 § 2 kpc Sąd jest związany uznaniem powództwa, chyba, że uznanie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. Z uwagi na to, że w niniejszej sprawie Sąd nie dopatrzył się powyższego, był związany uznaniem powództwa do kwoty 600 zł. Innymi słowy, nie mógł zasadzić tytułem alimentów kwoty mniejszej niż 600 zł.

W tych wszystkich okolicznościach, biorąc pod uwagę zwiększone potrzeb małoletniej J. F. (1) (przede wszystkim wiek powódki, stopień edukacji, leczenie) oraz posiadane przez pozwanego możliwości zarobkowe i majątkowe (przede wszystkim fakt uchylenia alimentów na rzecz drugiej córk), Sąd uznał za zasadne podwyższenie dotychczasowej wysokości jego obowiązku alimentacyjnego o 230 zł, tj. do kwoty po 600 zł miesięcznie. W ocenie Sądu należało uznać, że jest on w stanie łożyć wyższą kwotę. Z drugiej strony zaś kwota ta realnie odpowiada jego możliwościom zarobkowym, które pozwolą na jej ponoszenie bez szkody dla jego własnego utrzymania.

Wobec tego, w pkt. 1 wyroku Sąd podwyższył rentę alimentacyjną płatną przez pozwanego F. F. na rzecz małoletniej powódki J. F. (1) do kwoty po 600 zł miesięcznie, w miejsce renty alimentacyjnej ustalonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 24 września 2015 roku, w sprawie III RC 73/15 w kwocie 370 złotych, płatną do rąk jej matki E. B., do dnia 5-ego każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 09 marca 2017 roku. Podwyższenie alimentów ustalono zgodnie z żądaniem pozwu od dnia 09 marca 2017 roku, uznając je za usprawiedliwione w tej dacie. Orzeczona kwota pozwali na pokrycie części kosztów utrzymania J. F. (1). Nadto daje również pozwanemu możliwość wywiązania się z ciążącego na nim obowiązku w sposób pełny.

Sąd w pozostałej części oddalił powództwo jako zbyt wygórowane (pkt 2 wyroku). Niewątpliwie potrzeby powódki zwiększyły się, jednak okoliczności sprawy nie uzasadniały zwiększenie obowiązku alimentacyjnego w żądanej wysokości. Pozwany cierpi na różne choroby i ponosi koszty związane ze swoim utrzymaniem, zakupem lekarstw. Ciążą na nim także zobowiązania. Bezsprzecznie dochód z prowadzonej przez niego działalności gospodarczej uległ znacznemu zmniejszeniu. Zasądzenie alimentów w żądanej przez powódkę wysokości nie odpowiadałoby w przekonaniu Sądu możliwościom finansowym pozwanego.

Sąd nie obciążył pozwanego kosztami sądowymi w oparciu o treść art. 102 kpc (pkt 3 wyroku).

W związku z wynikiem postępowania, od pozwanego na rzecz powoda zasądzony został też zwrot kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 360 złotych, na podstawie art. 98 kpc w związku z § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U.2015.1800 z dnia 2015.11.05) - pkt 4 wyroku.

Zgodnie z art. 333 § 1 pkt 1 kpc wyrokowi w pkt. 1 nadano rygor natychmiastowej wykonalności (pkt 5 wyroku).