Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 07 stycznia 2019 roku

Sąd Rejonowy w Wąbrzeźnie I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Ludmiła Dulka - Twarogowska

Protokolant: st. sekr. sąd. Arleta Ratajczak

po rozpoznaniu w dniu 07 stycznia 2019 roku w Wąbrzeźnie na rozprawie

sprawy z powództwa: Gminy P.

przeciwko: M. B.

- o zapłatę

1)  oddala powództwo w całości;

2)  ustala, że koszty procesu ponosi strona powodowa.

Sędzia Sądu Rejonowego

Ludmiła Dulka - Twarogowska

POUCZENIE

Pozwany, przeciwko któremu zapadł wyrok zaoczny, może złożyć do tutejszego Sądu sprzeciw w ciągu dwóch tygodni od daty doręczenia mu wyroku.

W piśmie zawierającym sprzeciw pozwany powinien przytoczyć zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy, oraz okoliczności faktyczne i dowody. Sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w sprzeciwie bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności.

Sprzeciw złożony po terminie oraz sprzeciw, którego braków strona w wyznaczonym terminie nie uzupełniła, Sąd odrzuca na posiedzeniu niejawnym.

Jeżeli sprzeciw zostanie złożony prawidłowo, sprawa zostanie rozpoznana w zwykłym trybie przez Sąd I instancji.

Powód może wnieść apelację od niniejszego wyroku zaocznego do Sądu Okręgowego w Toruniu VIII Wydział Cywilny Odwoławczy, za pośrednictwem Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie I Wydziału Cywilnego, w terminie 14 dni od dnia doręczenia mu wyroku wraz z uzasadnieniem lub w terminie 21 dni od daty doręczenia mu wyroku zaocznego, gdy powód nie złożył wniosku o uzasadnienie. Sąd uzasadnia wyrok zaoczny jedynie wówczas, gdy powództwo zostało oddalone w całości lub w części (art. 342 k.p.c.). Termin do złożenia przez powoda wniosku o uzasadnienie wynosi 7 dni licząc od daty doręczenia mu wyroku zaocznego.

Strony i ich przedstawiciele mają obowiązek zawiadomić Sąd o każdej zmianie miejsca zamieszkania. W razie zaniedbania tego obowiązku pismo sądowe pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia, chyba, że nowy adres jest Sądowi znany.

W przypadku nie złożenia sprzeciwu co do istoty sprawy, stronie przysługuje zażalenie na postanowienie w przedmiocie kosztów procesu zawarte w wyroku zaocznym. Wnosi się je do Sądu Okręgowego w Toruniu za pośrednictwem tutejszego Sądu w terminie 1 tygodnia od dnia doręczenia odpisu wyroku zaocznego. Zażalenie powinno czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego oraz zawierać wskazanie zaskarżonego postanowienia i wniosek o jego zmianę lub uchylenie, jak również zwięzłe uzasadnienie zażalenia ze wskazaniem w miarę potrzeby nowych faktów i dowodów.

ZARZĄDZENIE

1.(...)

2. (...)

3. (...)

SSR Ludmiła Dulka - Twarogowska

W., dnia 07 stycznia 2019 r.

Sygn. akt I C 743/18 upr

UZASADNIENIE

W dniu 4 października 2018 roku powódka Gmina P. skierowała do Sądu pozew, w którym domagała się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego M. B. kwoty 1.802,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od poszczególnych kwot i dat, a także zwrotu kosztów procesu.

Uzasadniając swoje żądanie powódka wskazała, iż dostarczała pozwanemu wodę w oparciu o wiążącą strony umowę na dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków z dnia 09 maja 2005 roku, natomiast pozwany pomimo wezwania nie zapłacił za piętnaście wystawionych faktur. (k.3-4v).

Pozwany M. B. nie stawił się na rozprawę będąc prawidłowo zawiadomionym o jej terminie przez awizo (k.26v), nie żądał rozpoznania sprawy pod swoją nieobecność i nie zajął żadnego stanowiska procesowego.

Sprawa podlegała rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Strony łączyła zawarta na czas nieokreślony umowa nr (...) z 09 maja 2005 roku na dostawę wody i odprowadzanie ścieków do gminnych urządzeń kanalizacyjnych, na podstawie której powódka do nieruchomości pozwanego w M. dla potrzeb bytowo-gospodarczych dostarczała wodę urządzeniami stanowiącymi jej własność, a także zajmowała się odprowadzaniem ścieków. Obciążenie pozwanego za zużytą ilość wody i zrzut ścieków następowało 6 razy do roku, natomiast zapłata miała mieć miejsce na podstawie wystawionej faktury w terminie 14 dni od daty jej otrzymania przez odbiorcę usług. Zgodnie z umową powódka za usługi świadczone na rzecz pozwanego wystawiła faktury o nr:

- (...) na kwotę 20,29 zł z datą wymagalności 27 stycznia 2012 roku,

- (...) na kwotę 183,26 zł z datą wymagalności 23 marca 2012 roku,

- (...) na kwotę 98,21 zł z datą wymagalności 04 czerwca 2012 roku,

- (...) na kwotę 72,03 zł z datą wymagalności 25 lipca 2012 roku,

- (...) na kwotę 96,04 zł z datą wymagalności 26 września 2012 roku,

- (...) na kwotę 96,04 zł z datą wymagalności 26 listopada 2012 roku,

- (...) na kwotę 112,03 zł z datą wymagalności 05 lutego 2013 roku,

- (...) na kwotę 96,04 zł z datą wymagalności 03 kwietnia 2013 roku,

- (...) na kwotę 108,62 zł z datą wymagalności 03 czerwca 2013 roku,

- (...) na kwotę 157,50 zł z datą wymagalności 24 września 2013 roku,

- (...) na kwotę 390,09 zł z datą wymagalności 25 listopada 2013 roku,

- (...) na kwotę 102,17 zł z datą wymagalności 30.01.2014 roku,

- (...) na kwotę 74,31 zł z datą wymagalności 25 marca 2014 roku,

- (...) na kwotę 90,61 zł z datą wymagalności 23 maja 2014 roku,

- (...) na kwotę 104,76 zł z datą wymagalności 22 lipca 2014 roku.

Pismem datowanym na 22 sierpnia 2018 roku powódka wystosowała do pozwanego ostateczne wezwanie do zapłaty. Pozwany nie dokonał zapłaty za wskazane faktury.

Okoliczności bezsporne, ponadto dowody:

- umowa nr (...) (k.7-9);

- ostateczne wezwanie do zapłaty (k.6-6v).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jako przedawnione nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 339 § 1 k.p.c., jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę, albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wydaje wyrok zaoczny. Sąd nie może wydać wyroku zaocznego, jeżeli pomimo niestawiennictwa pozwanego na rozprawie, żądał on przeprowadzenia rozprawy w swej nieobecności albo składał już w sprawie wyjaśnienia ustnie lub na piśmie (art. 340 k.p.c.), stwierdzono nieprawidłowość w doręczeniu wezwania albo jeżeli nieobecność pozwanego jest wywołana nadzwyczajnym wydarzeniem lub inną znaną sądowi przeszkodą, której nie można przezwyciężyć (art. 214 § 1 k.p.c.).

W realiach niniejszej sprawy zachodziły podstawy do wydania wyroku zaocznego, ponieważ pozwany nie wdał się w spór co do istoty sprawy pomimo prawidłowego zawiadomienia o terminie rozprawy, nie stawił się na nią, nie zajął żadnego stanowiska procesowego, nie wnosił o przeprowadzenie rozprawy w swojej nieobecności, ponadto brak było podstaw, aby przyjąć, iż wystąpiły szczególne przeszkody uniemożliwiające jego stawiennictwo w sądzie.

Powódka dochodziła pozwem od pozwanego zapłaty należności wynikających z 15 faktur za świadczone na jego rzecz usługi, w oparciu o umowę nr (...) z dnia 9 maja 2005 roku na dostawę wody i odprowadzanie ścieków do gminnych urządzeń kanalizacyjnych oraz praw i obowiązków stron umowy.

Zgodnie z art. 43 ¹ k.c., przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 33 ¹ § 1k.c., prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Dla właściwego rozumienia przedsiębiorcy kluczowe znaczenie ma pojęcie „działalności gospodarczej”, którą charakteryzują takie cechy, jak: profesjonalny charakter, powtarzalność podejmowanych działań, działanie na własny rachunek, zasada racjonalnego gospodarowania (gospodarności), uczestnictwo w obrocie gospodarczym, podporządkowanie regułom gospodarki rynkowej, przy czym działanie bez zamiaru uzyskania zysku, a jedynie w celu uzyskania wpływów na pokrycie prowadzonej działalności, nie pozbawia prowadzonej działalności charakteru działalności gospodarczej. Kwestia bowiem, czy podmioty prowadzące działalność gospodarczą zakładają osiągnięcie zysku czy tylko pokrywanie kosztów swojej działalności własnymi dochodami, łączy się z rodzajem realizowanych przez nie zadań i statutowo określonym celem prowadzonej działalności (vide: uchwały SN z 06.12.1991 r., sygn. III CZP 117/91, Legalis nr 27544; z 26.04.2002 r., sygn. III CZP 21/02, Legalis nr 53525). Działalność jednostki samorządu terytorialnego może być kwalifikowana jako działalność gospodarcza już wówczas, gdy jest podejmowana w sferze użyteczności publicznej w formie jednostek budżetowych oraz gminnego zakładu budżetowego, jak również w celu realizacji zadań własnych na podstawie art. 7 ust. l ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz.U.2018.994 j.t. z późn.zm.). W myśl art. 9 ust. 4 u.s.g., do zadań użyteczności publicznej należą zadania własne gminy określone w art. 7 ust. 1 ustawy, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspakajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych np. wodociągi i zaopatrzenie w wodę, kanalizacja i usuwanie ścieków komunalnych (pkt 3 tego przepisu). Z regulacją tą koresponduje art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 roku o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U.2018.1152 j.t.), wskazując, iż zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy. Z kolei z art. 6 ust. 1 i ust. 1 a wzmiankowanej ustawy wynika, że dostarczanie wody lub odprowadzanie ścieków odbywa się na podstawie pisemnej umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków zawartej między przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym a odbiorcą usług. Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego, gmina realizując zadania własne w rozumieniu art. 7 u.s.g. poprzez zawieranie odpłatnych umów, mających charakter czynności gospodarczych, jest przedsiębiorcą, przy czym dla kwalifikacji tej działalności jako gospodarczej nie ma znaczenia jej niezarobkowy charakter (vide: post. SN z 21.07.2011 r., sygn. V CZ 49/11, Legalis nr 1182809; z 19.10.1999 r., III CZ 112/99, Legalis nr 45673, z 12.05.2000 r., sygn. V CKN 756/00, Legalis nr 52010).

Mając na względzie powyższe unormowania, zważając na okoliczność, iż Gmina P. występuje w obrocie w sposób profesjonalny, prowadząc działalność polegającą na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb ludności w drodze usług powszechnie dostępnych, a łącząca ją z pozwanym odpłatna umowa na dostawę wody i odprowadzanie ścieków stanowi czynność gospodarczą, powódkę należy traktować jako przedsiębiorcę.

Z kolei pozwany jest konsumentem w rozumieniu art. 22 ¹ k.c., ponieważ jako osoba fizyczna zawarł z przedsiębiorcą umowę, która nie była związana bezpośrednio z jego działalnością gospodarczą lub zawodową.

Odnosząc się ściśle do stwierdzonego przedawnienia roszczenia stwierdzić należy, iż na podstawie art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 roku o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2018.1104), do kodeksu cywilnego został wprowadzony przepis art. 117 § 2 ¹ k.c., zgodnie z którym, po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi. W myśl art. 5 ust. 4 wskazanej ustawy, w stosunku do roszczenia przeciwko konsumentowi Sąd ma obowiązek z urzędu uwzględnić okres przedawnienia także do istniejących roszczeń, nawet jeżeli konsument nie podniósł takiego zarzutu.

Ustawowym skutkiem przedawnienia jest więc w obecnym stanie prawnym zarówno brak możliwości podejmowania jakichkolwiek czynności mających na celu zaspokojenie się przez wierzyciela w drodze przymusu państwowego, jak i nakaz uwzględnienia przez sąd upływu terminu przedawnienia z urzędu, dlatego istotne było zbadanie kluczowych w tym zakresie elementów łączących się z terminem przedawnienia roszczenia i początkiem jego biegu.

Ustawodawca nie uregulował kwestii charakteru umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków w sposób jednoznaczny i konsekwentny. Należy uznać ją za umowę nazwaną, która powinna zawierać co najmniej postanowienia określone w art. 6 ust. 3 cyt. ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków.

W piśmiennictwie charakter umowy regulującej jednocześnie zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków ujmowany jest różnie. Określa się ją jako typową umowę o świadczenie usług, jako umowę dostawy, podtyp umowy sprzedaży z elementami umowy o dzieło lub umowy kontraktacji. Prezentowany jest również pogląd, że skonstruowana w ten sposób umowa ma charakter mieszany: zawiera nie tylko elementy umowy o świadczenie usług, ale również - w zakresie regulującym zaopatrzenie w wodę - umowy dostawy lub sprzedaży. W judykaturze wskazuje się na możliwość zakwalifikowania takiej umowy jako umowy dostawy (art. 605 kc), do której z mocy art. 612 kc zastosowanie mają przepisy o sprzedaży. Sąd rozpoznający niniejszą sprawę akceptuje ten pogląd. W art. 1, art. 2 pkt 3 oraz art. 6 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 roku o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków ustawodawca wskazał, że dostarczanie wody oraz odprowadzanie ścieków jest usługą. Jednocześnie jednak w art. 6 ust. 2 tej regulacji posłużył się pojęciem „zakupu wody”, co sugeruje, iż umowa o zaopatrzenie w wodę jest umową sprzedaży. Na taki charakter tej umowy wskazuje obecne brzmienie art. 555 kc, zgodnie z którym przepisy o sprzedaży stosuje się odpowiednio m.in. do sprzedaży wody. Wprawdzie przepis ten uzyskał przytoczoną treść z dniem 25 grudnia 2014 roku, jednak modyfikacja ta nie była powiązana ze zmianą przepisów ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Można zatem przyjąć, że ustawodawca nowelizując art. 555 kc usunął wątpliwości związane z prawidłowym określeniem charakteru prawnego umowy regulującej zaopatrzenie w wodę ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2017 roku, I CSK 193/17). Należy podkreślić, że termin przedawnienia roszczeń z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy oraz roszczeń z tytułu umowy dostawy jest jednakowy i wynosi dwa lata (art. 554 kc i art. 612 kc).

Zgodnie z art. 120 § 1 kc, bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie. Wymagalność należy łączyć z upływem terminu spełnienia świadczenia, dopiero bowiem po jego upływie, kiedy dłużnik popada w opóźnienie, wierzyciel dysponuje skutecznymi środkami dochodzenia roszczeń (vide: uchwała SN z 20.04.2012r., sygn. III CZP 10/12, Legalis nr 457217).

Twierdzenia powódki oraz zaprezentowany przez nią materiał dowodowy wskazują jednoznacznie, iż data wymagalności ostatniej chronologicznie faktury o nr (...) opiewającej na kwotę 104,76 zł, przypadała na dzień 22 lipca 2014 roku. Powódka wniosła pozew w niniejszej sprawie dopiero 4 października 2018 roku, a więc po upływie ponad 4 lat od daty wymagalności nie tylko ostatniej, ale i wszystkich pozostałych faktur posiadających wcześniejsze daty wymagalności wymienionych w nich należności.

Oznacza to, iż roszczenie powódki jest w całości przedawnione i nie może ona skutecznie domagać się jego zaspokojenia, co Sąd był zobowiązany uwzględnić z urzędu. Na gruncie niniejszej sprawy brak było także podstaw do zastosowania art. 117 ¹ k.c. pozwalającego na nieuwzględnienie upływu terminu przedawnienia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi, ponieważ nie występuje żaden szczególny przypadek i nie przemawiają za tym względy słuszności.

W tej sytuacji powództwo podlegało w całości oddaleniu, o czym Sąd orzekł w pkt 1 wyr oku.

W pkt 2 wyroku Sąd ustalił, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania (art. 98 § 1 k.p.c.), iż koszty procesu ponosi strona powodowa, która w całości przegrała spór sądowy.

Sędzia Sądu Rejonowego

Ludmiła Dulka-Twarogowska

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

-(...)

3.(...)

W., 28.01.2019 r.

SSR Ludmiła Dulka - Twarogowska