Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie

UZASADNIENIE

J. K. został skazany następującymi wyrokami:

I.  Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie z dnia 12 lipca 2017 roku, sygn. II K 111/17 za czyn z art. 178a § 1 kk popełniony w dniu 23 marca 2017 roku na karę 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym, zobowiązanie do wykonywania pracy zarobkowej i powstrzymania się od nadużywania alkoholu, zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat, świadczenie pieniężne w wysokości 5.000 zł,

gdzie następnie postanowieniem z dnia 12 marca 2018 roku, w sprawie II Ko 1192/17 zarządzono w miejsce niewykonanej kary 6 miesięcy ograniczenia wolności wykonanie zastępczej kary 3 miesięcy pozbawienia wolności, a postanowieniem z dnia 16 marca 2018 roku, w sprawie II Ko 241/18 wstrzymano skazanemu wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności do czasu wykonania całości kary ograniczenia wolności,

karę ograniczenia wolności wykonuje od dnia 24 maja 2018 roku;

II.  Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie z dnia 15 listopada 2017 roku, sygn. II K 200/17 za czyn z art. 288 § 1 kk popełniony w dniu 22 lipca 2017 roku na karę 5 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym, zobowiązanie do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu i używania środków odurzających, zobowiązanie do naprawienia w całości szkody, którą wykonał w wymiarze 80 godzin,

karę ograniczenia wolności wykonuje od dnia 01 marca 2018 roku.

Dowód:

- odpisy wyroków Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie k. 2-2v, k. 3-3v

- informacja o osobie z Krajowego Rejestru Karnego k. 9-9v

W myśl art. 85 § 1 kk, w sytuacji, w której sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, zachodzi konieczność orzeczenia kary łącznej.

Zgodnie z art. 85 § 2 kk wprowadzonym do ustawy Kodeks karny ustawą z dnia 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, podstawą orzeczenia kary łącznej są nie tylko wymierzone, ale podlegające wykonaniu, z zastrzeżeniem art. 89 kk, w całości lub w części kary lub kary łączne za przestępstwa, za które wymierzono kary tego samego rodzaju lub inne podlegające łączeniu. Oznacza to, że łączeniu, w myśl znowelizowanych przepisów, nie podlegają kary, które już zostały wykonane. Jednocześnie Sąd badał, czy zachodzą warunki z art. 85 § 3 kk.

W przedmiotowej sprawie kary wymierzone skazanemu wyrokami opisanymi w pkt 1 i 2 spełniają warunki do orzeczenia kary łącznej. Kary orzeczone wymienionymi wyrokami są karami tego samego rodzaju – karami ograniczenia wolności. Łączeniu podlegają zatem kara 6 miesięcy ograniczenia wolności oraz kara 5 miesięcy ograniczenia wolności.

Analiza skazań zapadłych wobec J. K. wskazuje, że kary orzeczone wyrokiem w sprawie II K 111/17 i II K 200/17 nie zostały wykonane. Nie wystąpiły też okoliczności wyłączające wydanie wyroku łącznego w rozumieniu art. 85 § 3 kk, ponieważ żaden ze wskazanych wyroków zapadłych w stosunku do skazanego nie został orzeczony za przestępstwo popełnione po rozpoczęciu a przed zakończeniem wykonywania innej kary podlegającej łączeniu z karą wykonywaną w chwili popełnienia, w skład której wchodzi kara, która była wykonywana w chwili popełnienia czynu.

Odnosząc się z kolei do wymiaru kary łącznej, według art. 86 § 1 kk obowiązującego od dnia 1 lipca 2015 roku, Sąd wymierza karę łączną w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy, nie przekraczając w przypadku kary ograniczenia wolności - 2 lat. W tej sytuacji, stwierdzić należy, że kara łączna możliwa do wymierzenia wobec J. K. mieści się w granicach od 6 miesięcy (najwyższa z kar – orzeczona w sprawie II K 111/17) do 11 miesięcy (suma kar).

Nadto na uwagę zasługuje, że na poczet wymierzonej w oparciu o te zasady kary łącznej zaliczeniu podlega okres dotychczas wykonanej kary ograniczenia wolności w sprawie II K 111/17 w wymiarze 1 (jednego) miesiąca i 22 (dwudziestu dwóch) dni i okres dotychczas wykonanej kary ograniczenia wolności w sprawie II K 200/17 w wymiarze 4 (czterech) miesięcy.

W ramach wskazanych granic kar możliwych do wymierzenia, Sąd powinien dokonać oceny w jakim rozmiarze kara łączna winna być orzeczona wobec J. K..

I tak zgodnie z dyrektywami wymiaru kary łącznej określonymi w przepisie art. 85a kk orzekając karę łączną, Sąd bierze pod uwagę przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Zgodnie z poglądem prezentowanym w doktrynie, a akceptowanym przez niniejszy Sąd, na gruncie tych przepisów zachowują znaczenie i funkcje zasady oraz dyrektywy wypracowane w doktrynie i orzecznictwie wymiaru kary łącznej, do czasu tej nowelizacji ( por. Nowelizacja prawa karnego 2015. Komentarz pod red. W. Wróbla, Krakowski Instytut Prawa Karnego Fundacja 2015, k. 649.)

Dokonując ustalenia kary łącznej, która winna być orzeczona w tej sytuacji co do J. K., godzi się podkreślić, że kara łączna jest swego rodzaju podsumowaniem działalności przestępczej sprawcy w okresie czasu objętym wyrokiem łącznym. Przy czym, Sąd wydając wyrok łączny, nie rozstrzyga ponownie o stopniu społecznej szkodliwości i winie skazanego w zakresie poszczególnych przestępstw, a jedynie rozważa przedmiotowo - podmiotowy związek zachodzący między przestępstwami, w zakresie których kary podlegają łączeniu oraz kładzie nacisk na cele zapobiegawcze i wychowawcze, jakie ma odnieść w stosunku do skazanego nowo wymierzona kara.

Zważyć trzeba, że orzeczenie kary łącznej nie jest sposobem na premię dla sprawcy większej ilości przestępstw, nie ma służyć ograniczeniu odpowiedzialności karnej sprawcy, lecz rzeczywistemu oddaniu zawartości kryminalnej czynów, jakich się dopuścił. Popełnienie więcej jak jednego przestępstwa powinno skłaniać do odstępstwa od absorpcji kar niż za nią przemawiać, albowiem stanowi negatywną co do sprawcy przesłankę prognostyczną.

Doktryna i judykatura wykształciły trzy podstawowe systemy wymiaru kary łącznej: system absorpcji, system kumulacji i systemy mieszane (por. A. Marek, Prawo karne, Warszawa 2000, s. 223-224). Zasada kumulacji polega na sumowaniu kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa, zasada absorpcji polega na pochłanianiu innych kar jednostkowych przez karę najsurowszą, natomiast systemy mieszane polegają bądź na redukcji kary skumulowanej, bądź na obostrzeniu (asperacji) najsurowszej z wymierzonych kar jednostkowych.

Przyjmuje się, że priorytetową zasadą kary łącznej powinna być zasada asperacji (tj. częściowej absorpcji), natomiast kara łączna, orzeczona na zasadzie absorpcji lub kumulacji - wyjątkiem. Zaznaczenia wymaga, że automatyczne stosowanie zasady kumulacji - byłoby wyrazem formy odpłaty, zaś zasady absorpcji - wyrazem formy nagrody (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 15 maja 2008 roku, w sprawie II AKa 98/08, KZS 2009/12/47).

Wymierzenie bowiem kary przy zastosowaniu całkowitej absorpcji prowadziłoby do premiowania sprawcy popełniającego nie jedno, a więcej przestępstw, zatem prowadziłoby do praktycznej bezkarności innych zachowań zabronionych (por. wyroki Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 19 października 2007 roku w sprawie II AKa 183/07, Prokuratura i Prawo 2008/4/17/1 i z 4 października 2000 roku w sprawie II AKa 175/00, KZS /2000/10/3, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 7 maja 2009 roku w sprawie IIAKa104/09, przegląd orzecznictwa Sądu Apelacyjnego w Gdańsku, Nr (...)).

Przystępując do wymiaru kary łącznej wobec J. K. w ramach wskazanych granic, Sąd miał też na uwadze, że wymierzając karę łączną uwzględnić należy głównie związek podmiotowo - przedmiotowy zachodzący między poszczególnymi przestępstwami. Im bardziej jest on ścisły, tym bardziej powinno się stosować zasadę absorpcji poszczególnych kar. Przez związek ten należy rozumieć podobieństwo rodzajowe zbiegających się przestępstw, motywację, czas i miejsce popełnienia każdego z nich.

Pomiędzy przestępstwami popełnionymi przez J. K., a opisanymi w sprawach zachodził dość bliski związek czasowy, albowiem czyny objęte wyrokami w sprawach opisanych w pkt. 1-2 były popełnione w przeciągu czterech miesięcy. Oba czyny zostały popełnione w W.. Sąd zważył, że czyny, za które J. K. został skazany wyrokami wydanymi w sprawach objętych przedmiotowym wyrokiem łącznym były skierowane przeciwko innym dobrom prawnym i wyczerpywały znamiona innych przepisów ustawy karnej. W sprawie II K 111/17 J. K. został skazany za przestępstwo z art. 178a § 1 kk, którego przedmiot ochrony stanowi bezpieczeństwo w komunikacji. Wyrokiem wydanym w sprawie II K 200/17 został natomiast skazany za przestępstwo z art. 288 § 1 kk. Przedmiotem ochrony w tym przypadku jest mienie. Analiza związku podmiotowo-przedmiotowego w niniejszej sprawie nie pozwala zatem na przyjęcie, że był to związek ścisły i nieprzerwany.

Reasumując, Sąd nie znalazł żadnych przesłanek, aby orzec karę łączną pozbawienia wolności w wysokości najsurowszej ze zbiegających się kar. Zastosowanie zasady absorpcji przy wymiarze kary łącznej pozostawałoby zaś w sprzeczności z zasadami prewencji ogólnej oraz szczególnej i de facto prowadziłoby do nieuzasadnionego premiowania sprawcy. Dopiero oparcie wymiaru kary łącznej na dyrektywie pośredniej stwarza podstawy do orzeczenia kary łącznej w granicach adekwatnych z punktu widzenia zasad prewencji ogólnej i prewencji szczególnej.

W myśl art. 86 § 3 kk, wymierzając karę łączną ograniczenia wolności, sąd określa na nowo obowiązki lub wymiar potrącenia, o których mowa w art. 34 § 1a kk, a także może nałożyć na sprawcę obowiązki wymienione w art. 72 § 1 pkt 2-7a kk, jak również orzec świadczenie pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7 kk.

Analiza całokształtu wskazanych okoliczności, doprowadziła zatem Sąd do przekonania, że przy zastosowaniu zasady asperacji powinna być wobec J. K. wymierzona kara łączna łączną 9 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym.

Sąd na podstawie art. 577 kpk na poczet orzeczonej kary ograniczenia wolności zaliczył skazanemu:

- okres dotychczas wykonanej kary ograniczenia wolności w sprawie II K 111/17 w wymiarze 1 miesiąca i 22 dni,

- okres dotychczas wykonanej kary ograniczenia wolności w sprawie II K 200/17 w wymiarze 4 miesięcy.

Na podstawie art. 576 § 1 kpk pozostałe rozstrzygnięcia zawarte w połączonych wyrokach, a nie objęte wyrokiem łącznym Sąd pozostawił do odrębnego wykonania.

Sąd na podstawie art. 624 § 1 kpk i § 17 ust. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. z 2016 r. poz. 1714) zasądził od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie na rzecz adw. M. G. kwotę 147,60 zł (sto czterdzieści złotych sześćdziesiąt groszy) wynagrodzenia za obronę wykonywaną z urzędu, w tym podatek VAT w stawce 23 % od tego wynagrodzenia.

Sąd mając na uwadze sytuację majątkową skazanego na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolnił skazanego od opłaty sądowej a wydatkami obciążył Skarb Państwa.